عباس معروفی

✍️ عباس معروفی؛ نویسنده‌ای میان سمفونی درد و بلوا

🧬 تولد و ریشه‌ها

عباس معروفی در اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران، در خانواده‌ای سنتی و بازاری زاده شد. اصالتش به سنگسر سمنان بازمی‌گردد. برخلاف خواست خانواده‌اش که او را به سمت بازار و تجارت سوق می‌دادند، معروفی از نوجوانی دل در گرو ادبیات داشت. در ۱۴ سالگی با رونویسی داستان‌های چخوف، نویسندگی را تمرین کرد و بعدها با چهره‌هایی چون محمدعلی سپانلو و هوشنگ گلشیری آشنا شد.

🎭 شخصیت نویسنده

عباس معروفی مردی پرشور، جسور، و بی‌پروا بود. در عین حال که روحی لطیف و شاعرانه داشت، در برابر سانسور، فشار سیاسی و محدودیت‌های اجتماعی ایستادگی می‌کرد. او از آن دسته نویسندگانی بود که با قلمش زندگی می‌کرد؛ شب‌ها پشت میز می‌نشست، گاهی فقط یک خط می‌نوشت، گاهی سی صفحه. خودش می‌گفت: «نویسنده‌ای هستم که با کتابم زندگی می‌کنم، نه کسی که ساعت کار می‌زند.»

📚 آثار و کتاب‌ها

عباس معروفی آثار متعددی در قالب رمان، داستان کوتاه، نمایشنامه، شعر و مقاله دارد. در ادامه، مهم‌ترین آثار او را با توضیح کامل مرور می‌کنیم:

📘 رمان‌ها

📗 مجموعه داستان‌ها

• روبروی آفتاب (۱۳۵۹): نخستین مجموعه داستان، ساده و تجربی.
• آخرین نسل برتر (۱۳۶۵): داستان‌هایی درباره نسل‌های مختلف و تضادهای اجتماعی.
• عطر یاس (۱۳۷۱): داستان‌هایی با محوریت زنان، عشق و مرگ.
• دریاروندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲): ترکیبی از داستان‌های کوتاه با مضامین متنوع.
• شاهزاده برهنه (۱۳۹۷): داستان‌هایی با نگاه انتقادی و نمادین.

🎭 نمایشنامه‌ها

• ورگ: درباره ایل سنگسر، قدرت و جابه‌جایی سنت.
• دلی‌بای و آهو: داستانی عاشقانه در ترکمن‌صحرا با پایان تراژیک.
• آونگ خاطره‌های ما: سه نمایشنامه با مضامین خاطره، عشق و مرگ.
• تا کجا با منی، و خدا گاو را آفرید: نمایش‌هایی با نگاه طنز و فلسفی.

📜 شعر و مقاله

• نامه‌های عاشقانه و منظومهٔ عین‌القضات و عشق: شعرهایی عاشقانه و عرفانی.
• چهل ساله‌تر از پیامبر: شعرهایی با نگاه فلسفی و اجتماعی.
• این‌سو و آن‌سوی متن: مقالات آموزشی درباره تکنیک‌های داستان‌نویسی.

🎨 سبک نوشتاری و ژانر محبوب

عباس معروفی عاشق جریان سیال ذهن، اگزیستانسیالیسم، رئالیسم اجتماعی و سوررئالیسم بود. او با الهام از هدایت، کافکا و گلشیری، سبکی خاص خلق کرد:

• زبان شاعرانه و تلخ
• روایت غیرخطی و ذهنی
• شخصیت‌های ضدقهرمان
• فضای تاریک، وهم‌آلود و کابوس‌گونه
• استفاده از نمادهایی چون مرگ، زن اثیری، خاک، آینه، پرنده

🧠 شخصیت‌های داستانی

شخصیت‌های معروفی اغلب درگیر با بحران هویت، تنهایی، مرگ و پوچی‌اند:

• آیدین (سمفونی مردگان): روشنفکر شکست‌خورده، قربانی سنت.
• نوشا (سال بلوا): زن قربانی در جامعه مردسالار.
• مجید (فریدون سه پسر داشت): مبارز سیاسی، دیوانه، تبعیدی.
• عباس ایرانی (تماماً مخصوص): نویسنده‌ای تنها در غربت.
• مندل (نام تمام مردگان یحیاست): کودک اسطوره‌ای، نماد تولد و مرگ.

🧨 حاشیه‌ها و زندگی شخصی

• در دهه ۶۰، به‌خاطر فعالیت‌های ادبی و سیاسی، بارها بازجویی شد.
• مجلهٔ گردون را تأسیس کرد؛ توقیف شد و به دادگاه انقلاب احضار شد.
• حکم اعدام گرفت اما با دخالت برخی چهره‌ها آزاد شد.
• در سال ۱۳۷۴ مجبور به ترک ایران شد؛ ابتدا به پاکستان، سپس آلمان.
• در برلین، کتابفروشی «خانه هنر و ادبیات هدایت» را تأسیس کرد.
• کلاس‌های داستان‌نویسی برگزار کرد و نشر گردون را راه‌اندازی کرد.
• بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب از نویسندگان تبعیدی منتشر کرد.
• به سرطان مبتلا شد؛ ۱۱ جراحی سنگین انجام داد؛ در سال ۱۴۰۱ درگذشت.

🎭 نکات فان و دارک

• عاشق صادق هدایت بود؛ پیکر فرهاد را برای او نوشت.
• در مصاحبه‌ای گفت: «اگر تمام ثروت پدرم را بدهند، با یک دقیقه خیال‌هایم عوض نمی‌کنم.»
• در آلمان، مدتی مدیر شبانهٔ یک هتل بود.
• در صفحهٔ شخصی‌اش نوشت: «سیمین دانشور گفت: غصه یعنی سرطان! و من غصه خوردم.»
• در آخرین روزها، گفت: «می‌خواهم زنده بمانم، شهرزاد درونم را بیدار نگه دارم.»

بازدیدها: 13